Erfgoed: groeiend belang in Europa

Afgelopen week verzamelden alle organisaties die ambities hebben met erfgoed in Europa zich in Berlijn. Daar vindt de European Heritage Summit plaats. Het beleidsdebat op vrijdag 22 juni markeert de groeiende belangstelling voor de waarde van erfgoed voor Europa. Wat kunnen we de komende jaren verwachten?

Mainstreaming heritage
Europa is rijk aan cultureel erfgoed. De behoefte om er goed mee om te gaan en het door te geven aan komende generaties groeit. Afgelopen jaren is sterk ingezet op mainstreaming heritage - het verbinden van cultureel erfgoed met allerlei andere beleidsterreinen. De bedoeling is dat erfgoed integraal onderdeel wordt van andere beleidsterreinen.
Europa Nostra onderzocht de waarde van erfgoed in 2013. Ook andere onderzoeken uit heel Europa onderbouwen de meervoudige waarde van erfgoed goed, van intrinsiek tot economisch, en de waarde van erfgoed voor werkgelegenheid, wonen en toerisme. Ze bieden EU beleidsmakers handvatten om erfgoed in plannen en portefeuilles op te nemen. De verschillende Europese programma’s die in de huidige beleidsperiode 2013-2020 al iets te bieden hebben voor erfgoed, zijn in 2014 gebundeld in een mapping.

Een Europees Erfgoedjaar
De afgelopen jaren werd de roep om een Europees jaar van het Cultureel Erfgoed steeds luider. Zowel de Commissie als het parlement zijn zo enthousiast over het idee dat het Europees Parlement zelfs om meer middelen vraagt dan in het oorspronkelijke voorstel van de Commissie. De uitvoering van het erfgoedjaar ligt bij de verschillende lidstaten. DutchCulture pakt met Kunsten ’92 de uitvoering in Nederland op. Op politiek niveau worden ondertussen verregaande conclusies opgesteld: alle cultuurministers van de EU gaan op 23 mei 2018 akkoord dat erfgoed daadwerkelijk van belang is voor verschillende portefeuilles en roepen de EU op om actie te ondernemen.

Toekomst voor Erfgoed
De sterke belangstelling vertaalt zich hopelijk naar relevante programma’s en subsidieprogramma’s voor de volgende beleidsperiode, vanaf 2021. Daar is nu al wat van terug te zien in de Europese Agenda voor Cultuur.

Ook in de Europese agenda voor de stad, de digitale agenda, en in het Europese internatinaal cultuurbeleid komt erfgoed terug. Daarnaast wordt aansluiting gezocht met andere internationale ontwikkelingen zoals de strijd van UNESCO tegen illegale handel in cultuurgoederen, bescherming voor erfgoed in conflictgebieden. Er wordt ook verbinding gemaakt met het beleid van de Raad voor Europa zoals het Faro-verdrag en de strategie voor de 21e eeuw.

Belang voor Nederland
De Europese koers loopt parallel met drie Nederlandse ontwikkelingen: de al ingetreden Erfgoedwet, de nog in te voeren Omgevingswet en het beleidstraject Erfgoed Telt. Hier zien we een vergelijkbare trend van bredere belangstelling voor erfgoed. Dat is belangrijk, want om maximaal te profiteren van de Europese belangstelling voor erfgoed is een goede aansluiting bij nationaal beleid van groot belang. Het Nederlandse kabinet investeert de komende jaren 325 miljoen euro extra in erfgoed. De ministerraad heeft vrijdag 22 juni ingestemd met het voorstel van minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om de komende jaren meer geld uit te trekken voor de restauratie en verduurzaming van (grote) monumenten, voor de bescherming van archeologische vindplaatsen en voor het verbeteren van de toegankelijkheid van erfgoed.

Wie niet wil wachten op de nieuwe programma’s van de Europese Unie vanaf 2021 kan alvast terecht bij onze online subsidiewijzer. Daar is te vinden welke Europese subsidies nu al open staan voor erfgoedprojecten.

Vragen over cultureel erfgoed in Europa? Neem contact op met Maxime Zeef (Creative Europe) of Floor Vierenhalm (Gedeeld Cultureel Erfgoed / Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed).

De EU ontwikkelt plannen voor een nieuwe culturele strategie. DutchCulture onderzoekt in een serie van 5 artikelen hoe ook Nederland daar profijt van kan hebben. Lees ook:

• Cultuur: verborgen parel van de Europese diplomatie
• Culturele Mobiliteit: op de Europese agenda
• Muziek: EU stimuleert eigen industrie met Music Moves Europe
• Digitalisering: Europa wil een bloeiende interne markt